
DHBT-2 İslam Mezhepleri: Haricilik Ders Notları
DHBT-2, DHBT sınavı ve İslam mezhepleri konularına hazırlananlar için kapsamlı bir konu olan Haricilik, sınavda sıklıkla soru gelen bir alandır. Bu yazımızda dhbt ders notları kapsamında Hariciliği ayrıntılı bir şekilde ele alacağız.
Haricilik Nedir?
Haricilik, İslam tarihinde ortaya çıkan ilk itikadi fırkadır. Kendilerine, “kafirlerden ayrılanlar” anlamına gelen Havâric denilmiştir. İlk Harici lider olarak Hurkus bin Züheyr kabul edilir. Haricilerin tarihinde Nehrevan Savaşı çok önemli bir yere sahiptir. Genellikle Bedevi kökenli olan bu topluluk, oldukça radikal bir yaklaşım sergilemiştir.
Haricilerin Temel Görüşleri
İslam mezhepleri Haricilik anlayışına göre;
-
Büyük günah işleyen kişi İslam dairesinden çıkar.
-
Amel, imanın ayrılmaz bir parçasıdır.
-
Kur’an mahluktur, yani sonradan yaratılmıştır.
-
Allah’ın görülmesi (Ru’yetullah) inancı reddedilir.
-
Hakem olayını kabul edenleri kafir sayar ve bu kişilerin can ve mallarını helal görürler.
-
Zühd (dünya nimetlerinden uzak durma) ve takvaya büyük önem verirler.
Bu görüşler, dhbt-2 sınavında ayrıntılı bir şekilde sorulabilir, bu yüzden iyi kavranmalıdır.
Hariciliğin Kolları
Haricilik zamanla çeşitli kollara ayrılmıştır:
-
Ezârika: Nâfi bin Ezrak tarafından kurulmuş, aşırı şiddet yanlısı bir gruptur.
-
Necâdat, Atâviyye, Sufriyye, Acâride, Seâlibe ve Beyhesiyye: Diğer önemli kollar arasında yer alır.
-
İbâziyye: Abdullah bin İbâd tarafından kurulan ve Hariciliğin en mutedil koludur. Umman, Tanzanya ve Kuzey Afrika’da etkilidir. Umman nüfusunun neredeyse yarısı İbâzi mezhebine mensuptur. Liderleri hem dini hem siyasi yetkilere sahiptir. Görüşleri birçok yönüyle Mutezile ile benzerlik gösterir.
Sonuç
DHBT-2 İslam Mezhepleri Haricilik konusu, sınavda sıkça karşımıza çıkar. Bu yüzden dhbt ders notları içerisinde Hariciliğin tarihi, temel görüşleri ve kolları mutlaka çalışılmalıdır. Bu bilgilerle sınavda rakiplerinizden bir adım önde olabilirsiniz!
SİZE ÖZEL TEKLİFİMİZ?

2026 DHBT Online (Canlı) Genel Tekrar ve Soru Çözüm Kampı
- 31 Aralık 2025 (Son Başvuru)
- Canlı Ders
- DHBT