
DHBT-2 İslam Hukukunda Bazı Kavramlar
DHBT sınavına hazırlanan adaylar için, sınavın önemli alanlarından biri olan İslam Hukuku konularını sade ve anlaşılır bir dille öğrenmek büyük önem taşır. Özellikle DHBT İslam Hukukunda bazı kavramlar, sınavda sıkça karşılaşılan, dikkatle çalışılması gereken bir bölümdür. Bu yazımızda, ÖSYM DHBT müfredatında da yer bulan bazı temel İslam hukuku kavramlarını açıklıyoruz. Bu hap bilgiler sayesinde sınav hazırlığınız daha verimli hale gelecek.
İslam Hukukunda Bazı Temel Kavramlar
İstihale: Bitkisel ya da hayvansal bir maddenin, kimyasal dönüşüm geçirerek asıl mahiyetini kaybetmesi durumudur. Örneğin domuzun yağı sabuna dönüşerek asli yapısını kaybederse bazı mezheplerce temiz kabul edilebilir.
Otopsi: Vefat eden bir kişinin bedeninin, tıbbi araştırma amacıyla, yakınlarının izni alınarak ve saygınlığı zedelenmeyecek şekilde uzman doktorlar tarafından incelenmesidir. İslam hukukuna göre zaruret halinde caiz görülmektedir.
Ötenazi: Kişinin, dayanılmaz acılar ya da başka sebeplerle kendi ölümünü talep etmesi ve bu isteğin yerine getirilmesidir. İslam’da bu uygulama caiz kabul edilmez. Yaşamın kutsallığı ilkesi ön plandadır.
Tedavide Haram Maddeler: Hanbeli mezhebine göre, tedavi amacıyla dahi olsa haram kılınmış maddelerin kullanımı uygun değildir. Bu durum mezhepler arası farklılık gösterebilir ancak genel anlayış haramla tedavinin caiz olmadığı yönündedir.
Organ Nakli: Bir kişinin kendi rızasıyla organını bağışlaması ve bu organın, tıbbi ihtiyaç doğrultusunda başka bir kişiye nakledilmesidir. Bu işlem, uzman hekimlerce ve uygun sağlık koşullarında gerçekleştirilmelidir.
-
Nakil işlemi için bağışçının ya da varislerinin açık izni gereklidir.
-
Nakil sonrası bağışçının sağlığına kavuşacağı yönünde güçlü bir kanaat bulunmalıdır.
-
Organ naklinde din ayrımı yapılmaz.
İnsanın Yaratılış Evreleri: Kur’an-ı Kerim’e göre insanın yaratılış süreci; nutfe (sperm), alaka (embriyo) ve müdga (çignenmiş et parçası) aşamalarından oluşur. Bu evreler İslamî biyoloji anlayışının temel taşlarındandır.
Müste’men: Müslüman bir ülkeye geçici olarak ve izinle giren gayrimüslim kimselerdir. Bu kişiler eman altındadır; can ve mal güvenlikleri teminat altına alınmıştır. Bu da İslam’ın hoşgörüsünü gösteren önemli bir hükümdür.
Harbi: İslam ülkesine izinsiz giren kişi ya da topluluklara verilen isimdir. Bunlara karşı savunma hakkı meşrudur. Harbi kavramı genellikle siyasi ya da savaş hukukuyla ilişkilendirilir.
Akile: Hataen bir kişiyi öldüren kimsenin, ödemekle yükümlü olduğu diyeti, failin yakın akrabaları yani 'akile' üstlenir. Bu uygulama toplumsal dayanışma açısından dikkat çeken bir özelliktir.
DHBT sınavına hazırlanan adaylar için bu bilgiler, DHBT hap bilgiler kapsamında sık tekrar edilerek öğrenilmelidir. Özellikle dhbt islam hukukunda bazı kavramlar bölümü, doğru anlaşılması gereken temel konular arasındadır. Unutmayın, ÖSYM DHBT sınavında sadece bilgi değil, kavramlara hâkimiyet de başarılı olmanın anahtarıdır.
Başarılar dileriz!
SİZE ÖZEL TEKLİFİMİZ?

2026 DHBT Online (Canlı) Genel Tekrar ve Soru Çözüm Kampı
- 31 Aralık 2025 (Son Başvuru)
- Canlı Ders
- DHBT